ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ : ਮਹਾਕੁੰਭ ਮੇਲਾ 2025 (Mahakumbh Mela 2025) ਭਲਕੇ 13 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੇਲਾ ਸਿਰਫ਼ ਧਾਰਮਿਕ ਨਜ਼ਰੀਏ ਤੋਂ ਹੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਜੋਤਿਸ਼ ਦੇ ਨਜ਼ਰੀਏ ਤੋਂ ਵੀ ਇਸ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕੁੰਭ ਮੇਲਾ ਹਰ 12 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਚਾਰ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਹਰਿਦੁਆਰ, ਨਾਸਿਕ, ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਅਤੇ ਉਜੈਨ ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਵਿੱਤਰ ਸਥਾਨਾਂ ਦੇ ਸੰਗਮ ‘ਤੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਅਤੇ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਪਾਪਾਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ ਦੀ ਧਾਰਮਿਕ ਮਹੱਤਤਾ
ਕੁੰਭ ਮੇਲਾ ਸਮੁੰਦਰ ਮੰਥਨ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਮੁੰਦਰ ਮੰਥਨ ਦੌਰਾਨ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਲਈ ਦੇਵਤਿਆਂ ਅਤੇ ਦੈਂਤਾਂ ਵਿੱਚ 12 ਸਾਲ ਤੱਕ ਯੁੱਧ ਹੋਇਆ। ਇਸ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ ਕੁਝ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਬੂੰਦਾਂ ਡਿੱਗੀਆਂ ਅਤੇ ਉਥੇ ਕੁੰਭ ਮੇਲਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕੁੰਭ ਮੇਲਾ ਹਰ 12 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਮਹਾਕੁੰਭ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮਹਾਕੁੰਭ ਵਿਚ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ ਨੂੰ ‘ਸ਼ਾਹੀ ਇਸ਼ਨਾਨ ‘ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
2025 ਦੇ ਮਹਾਕੁੰਭ ਵਿੱਚ ਬਣ ਰਿਹਾ ਹੈ ਇਹ ਸ਼ੁਭ ਸੰਯੋਗ
ਮਹਾਕੁੰਭ 2025 ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ 144 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਦੁਰਲੱਭ ਜੋਤਿਸ਼ ਸੰਜੋਗ ਵਾਪਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਸਮੁੰਦਰ ਮੰਥਨ ਦੌਰਾਨ ਬਣੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਗ੍ਰਹਿਆਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਨਾਲ ਮੇਲ ਖਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਸੂਰਜ, ਚੰਦਰਮਾ ਅਤੇ ਜੁਪੀਟਰ ਗ੍ਰਹਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ੁਭ ਸਥਿਤੀ ਬਣ ਰਹੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਸਮੁੰਦਰ ਮੰਥਨ ਦੌਰਾਨ ਵੀ ਬਣੀ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਮਹਾਕੁੰਭ ਵਿੱਚ ਰਵੀ ਯੋਗ ਦਾ ਵੀ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ, ਜੋ 13 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ 7:15 ਵਜੇ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਕੇ ਸਵੇਰੇ 10:38 ਵਜੇ ਤੱਕ ਚੱਲੇਗਾ। ਇਸ ਦਿਨ ਭਾਦਰਵਾਸ ਯੋਗ ਵੀ ਬਣੇਗਾ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੀ ਪੂਜਾ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਪਹਿਲਾ ਸ਼ਾਹੀ ਇਸ਼ਨਾਨ ਅਤੇ ਮਹਾਕੁੰਭ ਦਾ ਸ਼ੁਭ ਸਮਾਂ
ਮਹਾਕੁੰਭ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸ਼ਾਹੀ ਇਸ਼ਨਾਨ ਭਲਕੇ 13 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਦੇ ਸ਼ੁਭ ਮੌਕੇ ‘ਤੇ ਹੋਵੇਗਾ। ਹਿੰਦੂ ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪੂਰਨਿਮਾ ਤਿਥੀ 13 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ 5:03 ਵਜੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗੀ, ਜੋ 14 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਦੁਪਹਿਰ 3:56 ਵਜੇ ਸਮਾਪਤ ਹੋਵੇਗੀ।
ਸ਼ਾਹੀ ਇਸ਼ਨਾਨ ਦੇ ਸ਼ੁਭ ਸਮੇਂ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ…
ਬ੍ਰਹਮਾ ਮੁਹੂਰਤਾ: ਸਵੇਰੇ 5:27 ਤੋਂ ਸਵੇਰੇ 6:21 ਤੱਕ
ਸਵੇਰ ਦਾ ਸ਼ਾਮ ਦਾ ਮੁਹੂਰਤਾ: ਸਵੇਰੇ 5:54 ਤੋਂ ਸਵੇਰੇ 7:15 ਤੱਕ
ਵਿਜੇ ਮੁਹੂਰਤ: ਦੁਪਹਿਰ 2:15 ਤੋਂ 2:57 ਤੱਕ
ਸੰਧਿਆ ਮੁਹੂਰਤ: ਸ਼ਾਮ 5:42 ਤੋਂ ਸ਼ਾਮ 6:09 ਤੱਕ
ਮਹਾਕੁੰਭ ਦੇ ਛੇ ਸ਼ਾਹੀ ਇਸ਼ਨਾਨ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ…
ਪਹਿਲਾ ਸ਼ਾਹੀ ਸਨਮਾਨ – 13 ਜਨਵਰੀ 2025 (ਪੂਰਾ ਚੰਦ)
ਦੂਜਾ ਸ਼ਾਹੀ ਸਨਮਾਨ – 14 ਜਨਵਰੀ 2025 (ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ)
ਤੀਜਾ ਸ਼ਾਹੀ ਸਨਮਾਨ – 29 ਜਨਵਰੀ 2025 (ਮੌਨੀ ਅਮਾਵਸਿਆ)
ਚੌਥਾ ਸ਼ਾਹੀ ਸਨਮਾਨ – 2 ਫਰਵਰੀ 2025 (ਬਸੰਤ ਪੰਚਮੀ)
ਪੰਜਵਾਂ ਸ਼ਾਹੀ ਸਨਮਾਨ – 12 ਫਰਵਰੀ 2025 (ਮਾਘ ਪੂਰਨਿਮਾ)
ਛੇਵਾਂ ਸ਼ਾਹੀ ਸਨਮਾਨ – 26 ਫਰਵਰੀ 2025 (ਮਹਾਸ਼ਿਵਰਾਤਰੀ)
