ਕੈਥਲ : ਦੀਵਾਲੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਨੇੜੇ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਮਠਿਆਈ ਵੇਚਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀਆਂ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਮਿਲਾਵਟੀ ਮਠਿਆਈਆਂ (Making Adulterated Sweets) ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਜੰਗੀ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਦੁਕਾਨਦਾਰ ਮੋਟਾ ਮੁਨਾਫਾ ਕਮਾਉਣ ਲਈ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਨਾਲ ਖਿਲਵਾੜ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਭਾਵੇਂ ਫੂਡ ਸੇਫਟੀ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਵਿਭਾਗ ਇਸ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੇ ਵੱਡੇ-ਵੱਡੇ ਦਾਅਵੇ ਕਰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਪੂਰੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿਚ ਮਿਲਾਵਟੀ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਅੰਨ੍ਹੇਵਾਹ ਵਿਕ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਇਸ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਵਿਭਾਗ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਲਈ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ ਹੈ। ਮਠਿਆਈਆਂ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਕੋਲ ਕੈਥਲ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਪੰਚਕੂਲਾ ਅਤੇ ਹਿਸਾਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਦਾ ਵੀ ਚਾਰਜ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਇੱਕ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਭਰ ਵਿੱਚੋਂ ਸਿਰਫ਼ 27 ਸੈਂਪਲ ਲਏ ਗਏ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਆਉਣ ਵਿੱਚ ਕਰੀਬ 2 ਹਫ਼ਤੇ ਲੱਗ ਜਾਣਗੇ, ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਸਾਰੇ ਤਿਉਹਾਰ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਜਾਣਗੇ।
ਇਸ ਤੋਂ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਿਲਾਵਟਖੋਰਾਂ ਨੂੰ ਠੱਲ੍ਹ ਪਵੇਗੀ?
ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ ਮਿਲਾਵਟੀ ਮਠਿਆਈਆਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਦੁਕਾਨਦਾਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਮਠਿਆਈਆਂ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਸਿਹਤ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਜਾਂਚ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਮਿਲਾਵਟੀ ਮਠਿਆਈਆਂ ਤੋਂ ਲੱਖਾਂ-ਕਰੋੜਾਂ ਦੀ ਕਮਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮਿਲਾਵਟਖੋਰ ਵਿਭਾਗ ਨੂੰ 10-20 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਦਾ ਜੁਰਮਾਨਾ ਭਰ ਕੇ ਭੱਜ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਮੁੜ ਉਸੇ ਧੰਦੇ ‘ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਡਾਕਟਰਾਂ ਦੀ ਰਾਏ ਅਨੁਸਾਰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਅਤੇ ਰੰਗਾਂ ਨਾਲ ਬਣੀਆਂ ਮਠਿਆਈਆਂ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਮਠਿਆਈਆਂ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸ਼ੁੱਧ ਦੁੱਧ ਦੀ ਘਾਟ ਹੈ। ਕਈ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਰਸਾਇਣਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਮਠਿਆਈਆਂ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਤਿਉਹਾਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਵਸਤਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾਵਟ ਦੇ ਕਈ ਮਾਮਲੇ ਆਏ ਹਨ ਸਾਹਮਣੇ
ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਕੈਥਲ ‘ਚ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲਾਂ ‘ਚ ਮਿਲਾਵਟੀ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੇ ਦਰਜਨਾਂ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਕੈਥਲ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾਵਟੀ ਪਨੀਰ ਅਤੇ ਘਟੀਆ ਕੁਆਲਿਟੀ ਦੇ ਰਸਗੁੱਲੇ ਪਾਏ ਗਏ ਹਨ, ਸੀ.ਐਮ. ਫਲਾਇੰਗ ਨੇ ਮਿਲਾਵਟੀ ਅਚਾਰ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀ ਫੈਕਟਰੀ ਵੀ ਫੜੀ ਸੀ। ਵਿਭਾਗੀ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸ ਸਾਲ ਹੁਣ ਤੱਕ ਲਏ ਗਏ 186 ਸੈਂਪਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 32 ਮਿਆਰੀ ਅਤੇ 5 ਅਸੁਰੱਖਿਅਤ ਪਾਏ ਗਏ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹੁਣ ਤੱਕ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਸਜ਼ਾ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਹੈ।
ਟਰੇ ‘ਤੇ ਲਿਖੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਮਿਤੀ
ਜੇਕਰ ਮਠਿਆਈ ਵਿਕਰੇਤਾਵਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਮਠਿਆਈਆਂ ਦੀਆਂ ਟਰੇਆਂ ‘ਤੇ ਮਿਤੀ ਮਾਰਕ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਹਦਾਇਤਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਦੁਕਾਨਦਾਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਮਠਿਆਈਆਂ ਨਾ ਵੇਚ ਸਕਣ ਪਰ ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਦੁਕਾਨਦਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਟਰੇਆਂ ‘ਤੇ ਕੋਈ ਤਰੀਕ ਦਰਜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਰਸਗੁੱਲੇ ਟਰੇਆਂ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਟੱਬਾਂ ਵਿੱਚ ਰੱਖੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਦੀਵਾਲੀ ‘ਤੇ ਮਠਿਆਈਆਂ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਈ ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਮਠਿਆਈਆਂ ‘ਚ ਨਾ ਸਿਰਫ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖੰਡ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ‘ਚ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਰੰਗ ਵੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੁਕਾਨਦਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ ਮਠਿਆਈਆਂ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾਵਟ
ਦੀਵਾਲੀ ‘ਤੇ ਬਣੀਆਂ ਮਠਿਆਈਆਂ ‘ਚ ਉਬਲੇ ਆਲੂਆਂ ਅਤੇ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ‘ਚ ਆਟੇ ਦੇ ਨਾਲ ਘਟੀਆ ਕੁਆਲਿਟੀ ਦੇ ਮਾਵਾ ਦੀ ਮਿਲਾਵਟ ਕਰਕੇ ਮਠਿਆਈਆਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਕੁਝ ਮਠਿਆਈਆਂ ਵਿੱਚ ਗੁਲੂਕੋਜ਼ ਪਾਊਡਰ, ਛੋਲਿਆਂ ਦਾ ਆਟਾ, ਸੂਜੀ, ਆਟਾ ਅਤੇ ਰੰਗ-ਬਿਰੰਗੇ ਰੰਗ ਮਿਲਾ ਕੇ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਮਠਿਆਈਆਂ ਜਿਵੇਂ ਬਰਫ਼ੀ ਆਦਿ ਬਣਾ ਕੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਵੇਚਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਿਠਾਈਆਂ ਸਿਹਤ ਲਈ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਹੱਦ ਤਾਂ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਮਠਿਆਈਆਂ ਨੂੰ ਰੰਗੀਨ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਰਸਾਇਣਾਂ ਦੀ ਖੁੱਲ੍ਹੇਆਮ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।
ਇਸ ਬਾਰੇ ਰਹੋ ਸਾਵਧਾਨ
ਦੀਵਾਲੀ ‘ਤੇ ਮਠਿਆਈਆਂ ਖਰੀਦਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਰੰਗਾਂ ਵਾਲੀਆਂ ਮਠਿਆਈਆਂ ਖਰੀਦਣ ਤੋਂ ਬਚੋ। ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੇ ਰੰਗਾਂ ਦੀ ਮਿਲਾਵਟ ਸਿਹਤ ‘ਤੇ ਮਾੜਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਮਠਿਆਈਆਂ ਖਰੀਦਦੇ ਸਮੇਂ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਅਤੇ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦਾ ਖਾਸ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ। ਦੁੱਧ ਅਤੇ ਮਾਵੇ ਤੋਂ ਬਣੀਆਂ ਮਠਿਆਈਆਂ ਨੂੰ ਖਰੀਦਦੇ ਸਮੇਂ ਇਹ ਜ਼ਰੂਰ ਦੇਖੋ ਕਿ ਮਠਿਆਈਆਂਬਹੁਤੀ ਦੇਰ ਦੀਆਂ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਬਣੀਆ ।
ਰੈਗੂਲਰ ਛਾਪੇਮਾਰੀ ਕਰਕੇ ਸੈਂਪਲ ਲਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ : ਡਾ. ਪਵਨ ਚਾਹਲ
ਫੂਡ ਸੇਫਟੀ ਅਫਸਰ ਡਾ. ਪਵਨ ਚਾਹਲ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਮਠਿਆਈਆਂ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦੀ ਜਾਂਚ ਲਈ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਛਾਪੇਮਾਰੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ ਵੀ ਛਾਪੇਮਾਰੀ ਕਰਕੇ ਸੈਂਪਲ ਲਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਨਾਲ ਖਿਲਵਾੜ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦੁਕਾਨਦਾਰਾਂ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਸਖ਼ਤ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
