ਤਾਈਪੇ : ਤਾਈਵਾਨ (Taiwan) ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਯਾਨੀ ਅੱਜ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਹਫ਼ਤੇ ਟੋਂਗਾ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਟਾਪੂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਸੰਮੇਲਨ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਉਪ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣਗੇ। ਚੀਨ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਛਾਪ ਛੱਡਣ ਲਈ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਖੇਤਰ ਤਾਈਪੇ ਅਤੇ ਬੀਜਿੰਗ ਵਿਚਾਲੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਹੈ। ਚੀਨ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜੋ ਚੀਨ ਦੇ ਦਾਅਵੇ ਵਾਲੇ ਤਾਇਵਾਨ ਨਾਲ ਰਸਮੀ ਕੂਟਨੀਤਕ ਸਬੰਧ ਕਾਇਮ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।
ਤਾਈਵਾਨ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਪ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਤਿਏਨ ਚੁੰਗ-ਕਵਾਂਗ ਆਪਣੇ ਤਿੰਨ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਖੇਤਰ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗੀਆਂ ਨਾਲ ਇੱਕ ਸੰਮੇਲਨ ਆਯੋਜਿਤ ਕਰਨਗੇ ਤਾਂ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ‘ਸਮਾਨ-ਵਿਚਾਰ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ’ ਨਾਲ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਇਸ ਰਾਹੀਂ ਉਹ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਰਗੇ ਪੱਛਮੀ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰ ਰਹੇ ਸੀ।
ਜਨਵਰੀ ਵਿੱਚ, ਤਾਈਵਾਨ ਦੇ ਨਵੇਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵਜੋਂ ਲਾਈ ਚਿੰਗ ਤੇਹ ਦੀ ਚੋਣ ਜਿੱਤਣ ਤੋਂ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੇਰ ਬਾਅਦ, ਨਾਉਰੂ ਨੇ ਤਾਈਪੇ ਤੋਂ ਬੀਜਿੰਗ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰ ਲਏ, ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਤਾਈਵਾਨੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਚੀਨ ਦੀ ਨਿਰੰਤਰ ਦਬਾਅ ਮੁਹਿੰਮ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ।
ਤਿੰਨ ਦੇਸ਼ – ਪਲਾਊ, ਤੁਵਾਲੁ ਅਤੇ ਮਾਰਸ਼ਲ ਟਾਪੂ – ਤਾਈਵਾਨ ਦੇ ਨਾਲ ਹਨ। 2018 ਵਿੱਚ, ਨਾਉਰੂ, ਜੋ ਉਦੋਂ ਵੀ ਤਾਈਵਾਨ ਦਾ ਇੱਕ ਸਹਿਯੋਗੀ ਹੈ, ਨੇ ਪੈਸੀਫਿਕ ਆਈਲੈਂਡਜ਼ ਫੋਰਮ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਵਾਰੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬੋਲਣ ਲਈ ‘ਹੰਕਾਰੀ’ ਚੀਨ ਦੀ ਨਿੰਦਾ ਕੀਤੀ। ਤਾਈਵਾਨ ਨੇ 1993 ਤੋਂ ‘ਤਾਈਵਾਨ/ਚੀਨ ਗਣਰਾਜ’ ਦੇ ਨਾਂ ਹੇਠ ਵਿਕਾਸ ਭਾਈਵਾਲ ਵਜੋਂ ਇਸ ਫੋਰਮ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਹੈ।
ਚੀਨ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸ਼ਾਸਿਤ ਤਾਈਵਾਨ ਉਸ ਦੇ ਪ੍ਰਾਂਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ ਜਿਸ ਕੋਲ ਰਾਜ-ਦਰ-ਰਾਜ ਸਬੰਧਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਅਧਿਕਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਤਾਈਪੇ ਸਰਕਾਰ ਸਖ਼ਤ ਵਿਰੋਧ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਹਫਤੇ 18 ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਟਾਪੂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਜਲਵਾਯੂ ਤਬਦੀਲੀ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕਰਨ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਉਪ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਕਰਟ ਕੈਂਪਬੈਲ ਵੀ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਤਾਈਵਾਨ ਅਤੇ ਟੋਂਗਾ ਵਿੱਚ 1972 ਤੋਂ 1998 ਤੱਕ ਕੂਟਨੀਤਕ ਸਬੰਧ ਸਨ, ਜਦੋਂ ਦੇਸ਼ ਨੇ ਬੀਜਿੰਗ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਤਾਈਪੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਤੋੜ ਦਿੱਤੇ। ਸਿਰਫ਼ 12 ਦੇਸ਼ ਹੁਣ ਤਾਈਵਾਨ ਨਾਲ ਅਧਿਕਾਰਤ ਕੂਟਨੀਤਕ ਸਬੰਧ ਕਾਇਮ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।
