ਗੈਜੇਟ ਡੈਸਕ : QR ਕੋਡ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਆਸਾਨ ਤਰੀਕਾ ਹੈ।ਕਿਸੇ ਵੀ ਚੀਜ਼ ਲਈ QR ਕੋਡ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਸਹੂਲਤ ਦੇ ਨਾਲ, ਘੁਟਾਲੇ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਤੁਹਾਡੀ ਕਮਾਈ ਵੀ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਚੋਰੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਧੋਖੇਬਾਜ਼ ਫਰਜ਼ੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ ਜਾਂ ਭੁਗਤਾਨ link ਨਾਲ link ਕਰਨ ਲਈ QR ਕੋਡ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਉਪਭੋਗਤਾ ਅਜਿਹੇ ਕਯਾਊ.ਆਰ ਕੋਡ ਨੂੰ ਸਕੈਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਧੋਖਾਧੜੀ ਵਾਲੀ ਵੈਬਸਾਈਟ ਜਾਂ ਭੁਗਤਾਨ link ‘ਤੇ ਲਿਜਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
QR ਕੋਡ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ 2021 ਵਿੱਚ ਵਾਪਰਿਆ, ਜਦੋਂ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਦੀ ਧੀ ਹਰਸ਼ਿਤਾ ਇੱਕ ਈ-ਕਾਮਰਸ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ‘ਤੇ ਸੋਫਾ ਵੇਚਦੇ ਸਮੇਂ ਇੱਕ QR ਕੋਡ ਘੁਟਾਲੇ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਗਈ। ਇੱਕ ਖਰੀਦਦਾਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭੁਗਤਾਨ ਲਈ ਇੱਕ QR ਕੋਡ ਭੇਜਿਆ ਅਤੇ ਕੋਡ ਨੂੰ ਸਕੈਨ ਕਰਨ ‘ਤੇ, ਉਸਦੇ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚੋਂ 34,000 ਰੁਪਏ ਉੱਡ ਗਏ।
ਅਜਿਹੀ ਹੀ ਘਟਨਾ ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸ ਦੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਨਾਲ ਵੀ ਵਾਪਰੀ ਹੈ। ਉਹ ਵਾਸ਼ਿੰਗ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਨੂੰ ਔਨਲਾਈਨ ਵੇਚ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਉਸ ਨੂੰ ਕੋਈ ਖਰੀਦਦਾਰ ਮਿਿਲਆ, ਤਾਂ ਉਹ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਗੱਲਬਾਤ ਦੇ ਕੀਮਤ ‘ਤੇ ਸਹਿਮਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਸਨੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਕਯਾਊ.ਆਰ ਕੋਡ ਨੂੰ ਸਕੈਨ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਸਕੈਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚੋਂ 63 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਗਾਇਬ ਹੋ ਗਏ।
ਕਿਵੇਂ ਰਹਿਣਾ ਹੈ ਸੁਰੱਖਿਅਤ
– ਆਪਣੀ ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਾਂਝੀ ਨਾ ਕਰੋ: ਆਪਣੀ ਯੂ.ਪੀ.ਆਈ, ਆਈ.ਡੀ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਦੇ ਵੇਰਵੇ ਜਾਂ ਓ.ਟੀ.ਪੀ (ਵਨ ਟਾਈਮ ਪਾਸਵਰਡ) ਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਅਜਨਬੀਆਂ ਨਾਲ ਸਾਂਝਾ ਨਾ ਕਰੋ।
– ਸ਼ੱਕੀ QR ਕੋਡਾਂ ਤੋਂ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹੋ: ਜੇਕਰ ਕੋਈ QR ਕੋਡ ਸ਼ੱਕੀ ਲੱਗਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਜੇਕਰ ਇਹ ਖਰਾਬ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਜਾਂ ਮੌਜੂਦਾ ਕੋਡ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸਨੂੰ ਸਕੈਨ ਨਾ ਕਰੋ।
– ਇੱਕ ਭਰੋਸੇਯੋਗ QRਕੋਡ ਸਕੈਨਰ ਐਪ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ:
ਉਹ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੈ।
ਇੱਕ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਥ੍ਰ ਕੋਡ ਸਕੈਨਰ ਐਪ ਤੁਹਾਨੂੰ URL ਨੂੰ ਸਕੈਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸਦੀ ਝਲਸ ਦੇਖਣ ਦੀ ਅਨੂਮਤੀ ਦਵੇੇਗਾ,ਇਹ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਸੁਨਿਸਚਿਤ ਕਰਨ ‘ਚ ਮਦਦ ਕਰੇਗਾ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਜਿਸ link ਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹੋ ਉਹ ਸੁਨਿਸ਼ਚਿਤ ਹੈ
– ਔਨਲਾਈਨ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹੋ: ਔਨਲਾਈਨ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੇਚਣ ਵਾਲੇ ਦੀ ਪਛਾਣ ਅਤੇ ਸਾਖ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰੋ।
– ਆਪਣਾ ਮੋਬਾਈਲ ਨੰਬਰ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਚੋ: ਆਪਣਾ ਮੋਬਾਈਲ ਨੰਬਰ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਚੋ. ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਾ ਹੋਵੇ ।
